Tây Nguyên được nghe biết là vùng đất tiềm ẩn kho tàng văn hóa phong phú nhiều mẫu mã và đặc sắc. Vào đó, phong cách thiết kế nhà nhiều năm của dân tộc Ê Đê được ví như là 1 trong công trình sáng chế văn hóa độc đáo gắn ngay tức thì với cuộc sống sinh hoạt, tín ngưỡng của các thế hệ bạn Ê Đê chỗ xứ sở đại ngàn.

Bạn đang xem: Phân tích ngôi nhà truyền thống của người ê đê

Ngôi nhà dài của dân tộc Ê Đê trên Bảo tàng dân tộc bản địa học Việt Nam, được phục dựng trên cửa hàng nhà của mái ấm gia đình bà H’Đách Êban (người Êđê Kpạ) ngơi nghỉ buôn Ky, tp Buôn Ma Thuột, tỉnh giấc Đắk Lắk.

Nhà nhiều năm - nghệ thuật tạo hình quánh sắccủa người Ê Đê

Từ bao đời, đông đảo ngôinhà nhiều năm của người Ê Đêđã trở nên biểu tượng, là niềm trường đoản cú hào của dân tộc về một không khí kiến trúc độc đáo. Bởi công trình xây dựng này, minh chứng rõ ràng cho những sáng tạo khác biệt, đầy tuyệt vời qua tài năng và thẩm mỹ và nghệ thuật tạo hình tín ngưỡng của dân tộc.

Để dựng lên một nơi ở dài, fan “nghệ nhân” nên thực hiện không ít công đoạn, yên cầu sự tỉ mỉ, kiên trì. Tự việc chuẩn bị nguyên liệu chặt tre, chẻ nứa, đan vách, cắt cỏ tranh bện chặt để lợp mái… toàn bộ đều làm thủ công với hồ hết “bí quyết” riêng biệt biệt, tạo cho một thiết kế kiên cố, vững vàng chãi, tất cả khi được nối dài.

Ông Y Yôč Hmok (Tp. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk), trong những người thợ dày dặn kinh nghiệm tay nghề trong xây dựng nhà dài mang đến biết, nhà nhiều năm của bạn Ê Đê gồm kết cấu thứ hạng nhà sàn thấp, gầm sàn chỉ cao khoảng chừng hơn 1 m. Đáng chăm chú là, đơn vị chỉ có vi cột, có cột dầm, vượt giang. Fan thợ khoét ngàm, đặt đôi xà dọc lên sản phẩm cột chiếc và cột ốp vào nhau. Trên thuộc là mái tranh lợp từng cụm, ngọn thả xuôi mái, gốc bẻ gập xuống, chất dày trên 20cm. Thiết kế độc đáo và khác biệt này, vừa giúp tín đồ dân Ê Đê sinh sống tránh thú dữ, thiên tai, vừa làm cho sức bền dãi dầu qua năm mon cho tòa nhà dài.

Cũng theo ông Y Yôč Hmok, điều khiến người dân Ê Đê từ bỏ hào về nơi ở dài, chính là ở những sáng chế văn hóa, tín ngưỡng dân tộc chứa đựng trong mỗi nếp công ty dài. Giải pháp trang trí, thi công hình thù những con vật, hay phần đa họa máu trên mong thang, trước tuyệt trong đơn vị đều khéo léo khắc họa tượng trưng cho ước vọng cuộc sống thường ngày bình yên, no đủ, hướng đến cội nguồn.

Những vạt đẽo vạt từng bậc bậc thang từ bên dưới đất lên đến sàn nhà, cùng với những số lượng lẻ mang ý nghĩa sâu sắc mong cầu may mắn mắn, sinh sôi. Toàn bộ nhìn siêu kỳ công nhưng mà lại được triển khai hoàn toàn bằng tay bằng rìu và rất nhiều vật dụng truyền thống, gửi gắm những mong cầu của gia chủ.

Bên trong đơn vị dài, các thiết kế cũng được người Ê Đê khéo léo sắp xếp. Từng đưa ra tiết, từng cách tô điểm đều diễn đạt những dụng tâm văn hóa rất dị của tín đồ dân địa điểm đây. Nhà được chia thành 2 phần rõ rệt, là Gah cùng Ôk với những mục tiêu riêng biệt.

Gah là nửa công ty đằng cửa chính, là không gian tiếp khách, họp bàn bài toán chung của tất cả gia đình, lễ bái hoặc sống diễn tấu cồng chiêng. Ôk là điểm đặt bếp, nơi nấu ăn và là nơi ở của những đôi vk chồng. Tức thì cả xây cất cửa sổ bên hông ngôi nhà, chỉ cần nhìn vào, cũng biết trong khu nhà ở dài này có bao nhiêu thiếu phụ đã lập gia đình, bao nhiêu chưa lập gia đình. Đây đó là điều tạo cho sự độc đáo, trí tuệ sáng tạo trong không khí kiến trúc đơn vị dài.

Họa tiết đôi bầu vú cân xứng trên chiếc cầu thang nhà dài, là chi tiết độc đáo xác định quyền lực của người đàn bà trong văn hóa mẫu hệ.

Xem thêm: 8 Bài Phân Tích Đoàn Thuyền Đánh Cá (Hay, Ngắn Gọn), Gợi Ý Viết Nâng Cao Phân Tích Đoàn Thuyền Đánh Cá

Dấu ấn của cơ chế mẫu hệ

Nét đẹp ở trong nhà dài Ê Đê, không chỉ là ở lối con kiến trúc rất dị mà ý nghĩa của hồ hết ngôi đơn vị này mang ý nghĩa đặc trưng của chính sách mẫu hệ. Bởi, theo truyền thống lịch sử của người Ê Đê, người chủ sở hữu của đơn vị dài đó là phụ cô bé có vai vế lớn nhất trong gia tộc, là người làm chủ, lao động chính của gia đình. Đây cũng chính là người vẫn chặt yếu dao đầu tiên lên mộc làm cầu thang, tiếp đến những người thợ new được phép triển khai đục đẽo, triển khai các công đoạn tiếp theo.

Người Ê Đê luôn luôn quan niệm, bậc thang nhà lâu năm có chân thành và ý nghĩa rất quan trọng và linh thiêng, bởi đó là nơi trước tiên mà những người dân khách cho nhà cần bước qua. Vày vậy, nét quánh trưng rõ ràng cho cơ chế mẫu hệ, còn mô tả ở hình mẫu thiết kế thiết kế, là hình hình ảnh đôi bầu vú căng tràn, phù hợp trên dòng cầu thang, xác định quyền lực, oai quyền của người phụ nữ trong văn hóa mẫu hệ.

Theo ông Y Yôč Hmok, việc chạm khắc kết hợp họa tiết đôi thai vú cùng hình hình ảnh vầng trăng khuyết, còn có chân thành và ý nghĩa là hình tượng cho lòng bình thường thủy, sự nhiều có, thịnh vượng và sinh sôi. Thông qua đó, tín đồ dân Ê Đê ý muốn nhắc nhớ con cháu đề xuất nhớ cho nguồn sữa đang nuôi dạy dỗ mình trưởng thành, ghi ghi nhớ công lao của rất nhiều người đàn bà trong phát hành và cách tân và phát triển gia đình. Bởi vậy, lúc bước lên cầu thang vào trong nhà dài, vấn đề vịn vào đôi bầu vú được coi là một hành vi coi trọng văn hóa truyền thống Ê Đê.

Nơi khởi nguồn cho sự sinh sôi, gắn kết

Theo tập tục nhiều năm của tín đồ Ê Đê, mỗi khi thiếu nữ lấy chồng, khu nhà ở dài đang lại được nối dài để làm nơi ở mang đến đôi vợ ông chồng mới. Cứ như vậy, nơi ở dài đó là không gian sinh hoạt gắn thêm bó của tương đối nhiều thế hệ, có khi là của tất cả một chiếc họ. Chẳng nuốm mà không khí này, trường đoản cú bao đời sẽ được tín đồ dân nơi đây ví như nơi khởi xướng của sự vạc triển, nhờ cất hộ gắm ước vọng cho hồ hết sinh sôi, nảy nở của tất cả gia tộc.

Từng chi tiết và cách bài bác trí phía bên trong nhà nhiều năm đều miêu tả dụng ý văn hóa truyền thống độc đáo, gởi gắm ước vọng về sự sinh sôi, thịnh vượng.

Cũng chủ yếu nơi đây, bao vậy hệ trong đại mái ấm gia đình gắn bó, đùm bọc, san sẻ cuộc sống chung. Trong khu nhà ở dài, tối đêm cả đại mái ấm gia đình cùng quây quần bên phòng bếp lửa bập bùng. Chính trong không gian ấy, những lễ nghi, tập tục thiêng liêng, đa số giá trị văn hóa mang hồn cốt của dân tộc bản địa được thể hiện, được trao truyền toàn vẹn từ cầm cố hệ này qua vậy hệ khác. Không gian ấy, cũng giáo dục các thế hệ sau lòng hiếu nghĩa với tổ tiên, dù sống ở chỗ nào thì cũng luôn luôn hướng hình ảnh ngôi nhà dài, hình hình ảnh chiếc lan can tựa dòng thuyền đã lướt sóng, nhằm mãi tự khắc sâu công lao của tổ tiên, luôn luôn trân trọng hướng về cội nguồn.

Việc giữ giàng nếp sống mái ấm gia đình dưới thuộc một ngôi nhà còn đến thấy, tính đính kết, bền bỉ, chặt chẽ, tính xã hội luôn được đề cao trong đời sống của tín đồ Ê Đê.

Với những giá trị, nhan sắc thái mang đậm ý nghĩa nhân văn của văn hóa truyền thống, nhà nhiều năm là niềm trường đoản cú hào, là biểu tượng cho trí tưởng tượng độc đáo, sáng chế trong văn hóa của fan Ê Đê nói riêng và đồng bào các dân tộc Tây Nguyên nói chung. Đây cũng chính là công trình trí tuệ sáng tạo văn hóa độc đáo cần được trân trọng bảo tồn và tiếp tục gia hạn cho các thế hệ mai sau.

(VOV5) - Nhà lâu năm là ngôi nhà lớn của một đại mái ấm gia đình và là nét đặc thù của cơ chế mẫu hệ của fan Êđê. Là khu vực ở chung bao gồm khi là của tất cả một cái họ và tiếp tục được kéo dài thêm mỗi khi một thành viên thiếu phụ trong mái ấm gia đình xây dựng gia thất yêu cầu có huyền thoại rằng nhà dài như tiếng chiêng ngân (vì đứng sống đầu nhà nhiều năm đánh chiêng thì cuối nhà chỉ từ nghe hết sức nhỏ, thoát ra khỏi nhà là không hề nghe thấy giờ đồng hồ chiêng nữa).

Nhà dài của người Ê đê là nhà sàn, làm bởi tre nứa và bằng gỗ, khía cạnh sàn với vách tường phủ bọc nhà làm bằng thân cây bương xuất xắc thân tre già đập dập, mái lợp cỏ tranh. Nhà dài thường được lợp bởi cỏ tranh. Tranh lợp từng cụm, ngọn thả xuôi mái, nơi bắt đầu bẻ gập xuống vào bên trong. Fan Ê đê thường làm cho nhà theo hướng Bắc- Nam. Nhìn từ xa khu nhà ở có dáng vẻ một chiếc thuyền. Khi kể tới chiều dài thì kể đến số lượng dầm ngang (đê) tương xứng với một đôi cột. Nhà có bao nhiêu đê là có bấy nhiêu gian. Tiến sĩ Nguyễn Duy Thiệu, phó tổng giám đốc Bảo tàng dân tộc học Việt Nam, đến biết:Nhà dài, lâu năm đến bao nhiêu thì tùy trực thuộc vào chủ nhà dài ấy có hạnh phúc hay không. Trước đây, bao hàm nhà cực kỳ dài. Đến ráng hệ đồ vật 3, con của những cô con gái trong nhà, có nghĩa là cháu của bà gia chủ ấy lấy chồng thì liên tiếp nối nhiều năm ra như thế, thậm chí chắt của bà gia chủ lấy chồng thì cũng kéo dài ra như thế. Theo như tài liệu của tín đồ Pháp biểu hiện lại mà lại tôi tất cả thì người ta nói vào thời Pháp, bao gồm ngôi công ty như ngôi nhà đất của ông rộng Ama Ha dài thêm hơn 200 m.

Không gian nhà đuổi theo chiều dọc bao gồm hai phần rõ rệt. Từ cửa chính đi vào là 1 phần rộng, chiếm phần 1/3 điện thoại tư vấn là Gah, phần còn sót lại gọi là Ôk. Gah là nơi tiếp khách, có phòng bếp cho khách với là địa điểm sinh hoạt bình thường của gia đình, là địa điểm cúng thần, là chỗ ngủ của đàn ông chưa vợ, là điểm đặt nhiều dụng cụ quý. Gah với Ôk được ngăn bởi vi cột Kmeh Kpăng bao gồm khắc hình, trong các số ấy cột phía đông là cột chủ, kề bên kê một cỗ phản để người đứng đầu gia đình ngồi lúc hội họp, trong khi đó cột phía Tây là cột trống nơi tất cả đặt chiếc trống cái trên ghế Kpan cao 0,50m, lâu năm từ 10 - 20m nhằm nhạc công ngồi đánh chiêng, trống, cồng. Gầm ghế thường xuyên là nơi để cồng chiêng. Sát vách phía sau sản phẩm cột phía đông là vị trí để sản phẩm ché. ở kề bên bếp khách còn có bếp nấu nạp năng lượng khi tất cả lễ nghi. Chị Đàm Thị Hợp, cán cỗ Phòng bảo tàng ngoài trời, Bảo tàng dân tộc bản địa học Việt Nam trình làng về khu nhà ở dài điển hình nổi bật của fan Ê đê trên Bảo tàng dân tộc bản địa học Việt Nam: Đây là 1 trong ngôi đơn vị giàu có, phong phú ngay ở trong những hiện vật để trong phòng khách, nơi fan ta gọi là Gah. Đây là chống khách, nơi tổ chức triển khai những tiệc tùng tuy sinh hoạt trong phạm vi gia đình nhưng nó vẫn đang còn tính chất xã hội nên khi tổ chức triển khai những liên hoan do gia đình thôi nhưng bạn ta mời rất nhiều mọi người ở xung quanh. Lấy một ví dụ dân làng đến để tham gia cùng vày vậy phòng khách này là chỗ thường mang ý nghĩa chất xã hội của tín đồ Ê đê. Người ta bày rất nhiều đồ dùng ở đây, ví như ché rượu cần, cồng chiêng, nồi đồng… là những gia sản rất có giá trị với người Ê đê. Nếu số lượng những đồ vật này càng những thì rất có thể hiểu rằng đó là một mái ấm gia đình rất nhiều có.

Cầu thang là 1 trong những điểm nhấn ở trong phòng dài bạn Ê-đê gắn với hai cửa trong phòng dài, cửa ngõ phía trước giành riêng cho khách với nam giới, cửa phía sau giành riêng cho phụ nữ. Chị Đàm Thị vừa lòng khẳng định: Thường nhà fan Ê đê tất cả 2 ước thang, bậc thang phía trước và bậc thang phía sau. Cầu thang phía trước thường nhắm đến phía Bắc với được điện thoại tư vấn là lan can chính. Đối cùng với những mái ấm gia đình giàu gồm ngày xưa, bậc thang chính khi nào cũng bao gồm 2 mong thang bỏ lên xuống, lan can đực và lan can cái. Trên bậc thang cái lúc nào cũng bao gồm hình hình ảnh bầu sữa người mẹ và vầng trăng khuyết, còn lan can đực không có hoa văn đụng khắc nhiều, thường xuyên chỉ là 1 trong cây gỗ sau đó chạm khắc mọi bậc đặt lên xuống.

Nhà dài không những là không khí sống mà còn là một nơi gắn kết bao vắt hệ dòng tộc của bạn Ê đê. Khi cô gái lấy chồng, căn nhà được nối dài để gia công nơi ở mang đến đôi vợ ck mới. Rồi mang đến đời con cháu gái, khu nhà ở lại liên tiếp nối. Cứ như thế, bên cứ nhiều năm ra, mãi che chở cho cuộc sống của đa số thế hệ... Trong không khí ấy, tối đêm cả đại mái ấm gia đình quây quần sum vầy bên nhà bếp lửa. Ðàn bà phụ nữ dệt vải, thêu thùa; bầy ông sửa lại dòng cày, mẫu cuốc; người già thì nói sử thi, đọc truyện thơ cho nhỏ trẻ. Cũng trong không khí ấy, những lễ nghi, tập tục của người Ê đê được diễn đạt trọn vẹn như hồn cốt đại nghìn của dân tộc bản địa này./.