Văn hoá là 1 trong hiện tượng làng mạc hội có tính kế thừa bền vững. Nó luôn luôn trường thọ trong mẫu chảy của việc vận ñộng, cải cách và phát triển củalịch sử. Bên trên chiều dài lịch sử hào hùng ấy, kề bên những dòng dở, cái xưa cũ lại có biết từng nào những ñiều hay, ñiều xuất sắc do chính bạn dạng thân bé người trí tuệ sáng tạo ra. Những cái gì trong thừa khứ nhưng mà ông thân phụ ta ñã tạo cho dù hay dù dở cũng đều có thể xuất hiện trong hôm nay và trong những gì sắp tới tới. Sẽ là việc may mắn của bọn họ nếu hầu hết gì tốtñẹp, tinh tuý của ông phụ vương ta chọn lọc, với theo mình cùng quyện vào trong một thời ñại mới. Nhưng sẽ là nổi khổ cùng ñiều xấu số ñối với chúng ta nếu phần lớn gì của vượt khứ mà chúng ta bê nguyên xi không có chọn lọc ñể áp dụng vào hiện tạihôm nay. Lịch sử phát triển của loài fan ñang vào trong những năm ñầu của vậy kỷ XXI với tương đối nhiều mối quan hệ giới tính hữu cơ chằng chịt, tác ñộng qua lại lẫn nhau, ñan xen vào giữa những sự vật, hiện tượng và các quá trình cải tiến và phát triển của thay giới. Đặc biệt thế giới hoá ñược xem như là quá trình liên kết cải tiến và phát triển giữa những quốc gia, dân tộc bản địa trên núm giới. Sự tác ñộng của cuộc biện pháp mạng công nghệ và công nghệ ñang diễn ra mạnh mẽ lôi kéo tất cả các nước, những dân tộc trên nhân loại vào quy trình quốc tế hoá mọi lĩnh vực của ñời sống thôn hội. Những mâu thuẫn cơ bản vốn bao gồm của trái đất vẫn ñang tồn tại cùng ngày càng diễn biến phức tạp. Điều ñó dẫn ñến một nguy hại lớn dễ phân biệt là côn trùng ñe đe tiềm tàng về khả năng ñánh mất bạn dạng sắc văn hoá dân tộc bản địa ñối với những nước tất cả nền kinh tế chậm phạt triển, vào ñó có Việt Nam, tuy nhiên nó cũng ñem lại cho những quốc gia, dân tộc ít nhiều những dễ dãi và thời cơ lớn. Vào thời ñại thời nay với vai trò sứ mệnh lịch sử hào hùng của mình thống trị vô sản và quần bọn chúng nhân dân lao ñộng ñã trường đoản cú giác gắng lấy tất cả những gì giỏi ñẹp, số đông gì tinh tuý nhất của quá khứ, của bây giờ ñể làm nhiều mẫu mã và giàu ñẹp cho sự nghiệp văn hoá của mình. Văn hoá cũng ñược xem như là “chứng minh thư” nhưng mà thiếu nó thì mỗi quốc gia, dân tộc bản địa sẽ có nguy cơ ñứng mặt bờ vực thẳm của việc ñánh mất hay tiêu tan chính phiên bản thân mình. Vày vậy, văn hoá ñóng một vai trò không còn sức đặc trưng trong ñời sinh sống của từng quốc gia, dân tộc“ văn hoá là nền tảng tinh thần 2của làng mạc hội, một ñộng lực thúc ñẩy sự phát triển kinh tế- làng hội, ñồng thời là một kim chỉ nam của chủ nghĩa xóm hội” <9-51> việt nam là một tổ quốc ña dân tộc (54 dân tộc bản địa anh em) ñược phân bổ ñều khắp các vùng khác biệt của Tổ Quốc. Vị ñặc ñiểm vàñiều kiện, hoàn cảnh ñịa lý của tường vùng khác biệt dẫn ñến hình thành các vùng văn hoá không giống nhau. Trong các vùng văn hoá của Việt Nam, Đắk Lắk một tỉnh giấc của
Tây Nguyên là nơi tập trung một vùng văn hoá dân tộc ñặc sắc đẹp của cộng ñồng dân cư lâu ñời. Nền văn hoá ấy ảnh hưởng sâu xa ñến từng dân tộc, từng con tín đồ Đắk Lắk. Nó thể hiện ở trái đất quan, nhân sinh quan, phong cách, tư duy lối sống, sinh hoạt, xử sự .của bé người. Do sự vận ñộng, trở nên ñổi của trái đất luôn diễn ra không ngừng, ñiều ñó thiết yếu không tác động ñến văn hoá Đăk Lăk, ñó là giá trị văn hoá của dân tộc bản địa Êñê sinh hoạt Đăk Lăk. Rộng nữa, vấn ñề quan trọng ñược ñặt ra là ko thể tất cả bình ñẳng dân tộc nếu như không giữ gìn với phát huy phiên bản sắc văn hoá các dân tộc. Dân tộc bản địa Ê ñê, một dân tộc phiên bản ñịa bên trên ñịa bàn tỉnh giấc Đắk Lắk, cùngvới quy trình sinh sống và phát triển của mình dân tộc Êñê ñã ñể lại đều giá trị văn hoá ñộc ñáo, sâu sắc. Đó là trường ca Đam San với phái mạnh Đam San khỏe khoắn không chịu mệnh chung phục trước số phận cùng trước sức mạnh của thiên nhiên, là không gian văn hoá cồng chiêng thuộc với các lễ hội kéo dãn dài hàng tuần cùng với nó là các ché rượu bắt buộc làm ngây bất tỉnh lòng người, ñó là dòng Kpan nhiều năm ñược làm cho từ cây cổ thụ ñược ñặt vào trong bên sàn giành cho các mộc nhân ñánh chiêng khoe kĩ năng và sự khéo léo của mình.
Bạn sẽ xem trước trăng tròn trang tài liệu Luận văn giữ gìn và phát huy giá trị văn hoá của dân tộc Ê Đê trên địa phận tỉnh Đắk Lắk hiện tại nay, giúp xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút download ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI NGUYỄN THỊ HẢI YẾN GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HOÁ CỦA DÂN TỘC Ê ĐÊ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK HIỆN nay LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC TRIẾT HỌC HÀ NỘI, NĂM 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI NGUYỄN THỊ HẢI YẾN GIỮ GÌN VÀ PHÁY HUY GIÁ TRỊ VĂN HOÁ CỦA DÂN TỘC Ê ĐÊ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK HIỆN NAY siêng ngành: Triết học Mã số: 60.22.80 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC TRIẾT HỌC người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.PHẠM VĂN CHÍN HÀ NỘI, NĂM 2011 LỜI CẢM ƠN Để xong xuôi luận văn này, xin chân thành thổ lộ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy, cô trong khoa giáo dục đào tạo Chính trị đang trang bị đến tôi những kiến thức và kỹ năng chủ yếu, cổ vũ tôi về mặt tinh thần, tạo đk về vật hóa học trong suốt quá trình học tập. Đặc biệt, tôi xin thể hiện lòng kính trọng cùng biết ơn thâm thúy đến PGS.TS. Phạm Văn Chín, người đã trực tiếp phía dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tôi một phương pháp tận tình trong suốt quá trình thực hiện tại luận văn. Mặc dù còn các thiếu sót, tôi mong muốn luận văn này đang đóng góp 1 phần nhỏ bé vào trong thực tế và có ích cho những nghiên cứu và phân tích sau này. Học viên Nguyễn Thị Hải Yến LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan phiên bản luận văn này là do tôi tiến hành dưới sự giải đáp của PGS.TS. Phạm Văn Chín. Những số liệu, tư liệu nêu vào luận văn là trung thực, bảo đảm an toàn tính khách hàng quan, khoa học. Các tài liệu tham khảo đều phải có xuất xứ rõ ràng, xứng đáng tin cậy. Đắk Lắk, ngày 20 tháng 10 năm 2011 NGƯỜI CAM ĐOAN Nguyễn Thị Hải Yến NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT trong LUẬN VĂN Viết tắt Nghĩa cục bộ BCH TW Ban chấp hành tw CNH, HĐH Công nghiệp hóa, tân tiến hóa CNTB công ty nghĩa tư bạn dạng CNXH công ty nghĩa làng mạc hội HĐND Hội đồng quần chúng HTXNN hợp tác và ký kết xã nông nghiệp trồng trọt HTX bắt tay hợp tác xã NQTW Nghị quyết tw Nxb. Bên xuất bạn dạng XHCN làng mạc hội chủ nghĩa MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1.Lý bởi vì chọn chủ đề .......................................................................................................... 1 2.Lịch sử nghiên cứu và phân tích ........................................................................................................ 3 3.Mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và phân tích ................................................................... 4 4.Những vấn đề cơ bạn dạng và góp sức mới của luận văn ............................................ 4 5.Phương pháp nghiên cứu và phân tích .............................................................................................. 5 Chương 1: VĂN HOÁ VÀ GIÁ TRỊ VĂN HOÁ CỦA DÂN TỘC ÊĐÊ Ở TỈNH ĐẮK LẮK 1.1.Quan điểm Mác xít về văn hoá và quý hiếm văn hoá .................................................... 6 1.1.1.Khái niệm văn hoá .................................................................................................. 6 1.1.2.Giá trị văn hoá. ...................................................................................................... 22 1.2.Giá trị văn hoá của dân tộc bản địa Êđê sống Đắk Lắk ............................................................ 32 1.2.1.Điều kiện nảy sinh và trường thọ của văn hoá dân tộc Êđê sống Đắk Lắk ..................... 32 1.2.2.Những nét tính chất của văn hoá dân tộc bản địa Êđê ngơi nghỉ Đắk Lắk ..................................... 39 Chương 2:GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HOÁ CỦA DÂN TỘC ÊĐÊ Ở ĐĂK LẮK- THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP 2.1.Thực trạng của câu hỏi giữ gìn cùng phát huy giá trị văn hoá Êđê nghỉ ngơi Đắk Lắk bây chừ ..52 2.1.1.Thực trạng hoạt động của một số ngành tính năng đối với vấn đề giữ gìn với phát huy quý hiếm văn hoá của dân tộc bản địa Êđê nghỉ ngơi Đắk Lắk ..............................................................52 2.1.2.Thực trạng của bài toán giữ gìn và phát huy bạn dạng sắc văn hoá của dân tộc bản địa Êđê làm việc Đắk Lắk bây chừ ......................................................................................................................68 2.1.3.Nguyên nhân của những hạn chế trong câu hỏi giữ gìn và phát huy quý giá văn hoá của dân tộc Êđê trên Đắk Lắk ............................................................................................93 2.2.Những giải pháp cơ bạn dạng đối với câu hỏi giữ gìn và phát huy quý giá văn hoá của dân tộc Êđê sinh sống Đắk Lắk ..................................................................................................................99 2.2.1.Căn cứ để có chiến thuật .............................................................................................99 2.2.2.Giải pháp ................................................................................................................ 101 KẾT LUẬN ..................................................................................................................... 109 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 113 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI NGUYỄN THỊ HẢI YẾN GIỮ GÌN VÀ PHÁY HUY GIÁ TRỊ VĂN HOÁ CỦA DÂN TỘC Ê ĐÊ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK HIỆN NAY chăm ngành: Triết học Mã số: 60.22.80 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC TRIẾT HỌC người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.PHẠM VĂN CHÍN HÀ NỘI, NĂM 2011 1MỞ ĐẦU 1.Lý vày chọn đề bài Văn hoá là 1 hiện tượng xóm hội tất cả tính thừa kế bền vững. Nó luôn luôn luôn tồn tại trong dòng chảy của sự việc vận động, cải tiến và phát triển của định kỳ sử. Trên chiều dài lịch sử vẻ vang ấy, cạnh bên những mẫu dở, cái xưa cũ lại có biết bao nhiêu những điều hay, điều giỏi do chính phiên bản thân bé người sáng chế ra. Những cái gì trong vượt khứ mà lại ông thân phụ ta đã tạo nên dù hay dù dở cũng có thể có mặt trong bây giờ và một trong những gì sắp tới tới. Sẽ là sự may mắn của chúng ta nếu hầu như gì xuất sắc đẹp, tinh tuý của ông thân phụ ta chọn lọc, mang theo mình với quyện vào trong 1 thời đại mới. Dẫu vậy sẽ là nổi khổ cùng điều bất hạnh đối với bọn họ nếu phần nhiều gì của thừa khứ mà bọn họ bê nguyên xi không có chọn thanh lọc để áp dụng vào lúc này hôm nay. Lịch sử vẻ vang phát triển của loài fan đang vào những năm đầu của nỗ lực kỷ XXI với nhiều mối quan hệ nam nữ hữu cơ chằng chịt, ảnh hưởng qua lại lẫn nhau, đan xen vào giữa những sự vật, hiện tượng và các quá trình cải tiến và phát triển của cố giới. Đặc biệt thế giới hoá được xem như là quá trình liên kết cải tiến và phát triển giữa các quốc gia, dân tộc bản địa trên rứa giới. Sự tác động của cuộc phương pháp mạng kỹ thuật và công nghệ đang ra mắt mạnh mẽ cuốn hút tất cả những nước, các dân tộc trên thế giới vào quá trình quốc tế hoá mọi nghành nghề dịch vụ của cuộc sống xã hội. Các mâu thuẫn cơ phiên bản vốn có của thế giới vẫn đang tồn tại và ngày càng tình tiết phức tạp. Điều kia dẫn cho một nguy cơ lớn dễ phân biệt là mối đe doạ tiềm ẩn về tài năng đánh mất bạn dạng sắc văn hoá dân tộc so với các nước tất cả nền kinh tế chậm phạt triển, trong các số ấy có Việt Nam, mặc dù nó cũng mang đến cho các quốc gia, dân tộc rất nhiều những dễ dãi và cơ hội lớn. Vào thời đại thời buổi này với mục đích sứ mệnh lịch sử của mình giai cấp vô sản và quần bọn chúng nhân dân lao hễ đã tự giác cố gắng lấy tất cả những gì giỏi đẹp, hầu hết gì tinh tuý độc nhất của quá khứ, của bây giờ để làm nhiều chủng loại và giàu đẹp cho sự nghiệp văn hoá của mình. Văn hoá cũng khá được xem như thể “chứng minh thư” cơ mà thiếu nó thì từng quốc gia, dân tộc bản địa sẽ có nguy hại đứng bên bờ vực thẳm của sự việc đánh mất hay xua tan chính phiên bản thân mình. Vị vậy, văn hoá đóng một vai trò hết sức đặc trưng trong đời sống của mỗi quốc gia, dân tộc “ văn hoá là nền tảng lòng tin 2của làng mạc hội, một rượu cồn lực can hệ sự trở nên tân tiến kinh tế- buôn bản hội, mặt khác là một mục tiêu của nhà nghĩa làng mạc hội” <9-51> vn là một giang sơn đa dân tộc bản địa (54 dân tộc bản địa anh em) được phân bổ đều khắp các vùng khác biệt của Tổ Quốc. Do điểm sáng và điều kiện, thực trạng địa lý của tường vùng không giống nhau dẫn đến hình thành những vùng văn hoá không giống nhau. Trong những vùng văn hoá của Việt Nam, Đắk Lắk một tỉnh của Tây Nguyên là nơi tập trung một vùng văn hoá dân tộc rực rỡ của xã hội dân cư thọ đời. Nền văn hoá ấy ảnh hưởng sâu xa cho từng dân tộc, từng con tín đồ Đắk Lắk. Nó biểu hiện ở nhân loại quan, nhân sinh quan, phong cách, bốn duy lối sống, sinh hoạt, ứng xử.của bé người. Bởi vì sự vận động, thay đổi của trái đất luôn diễn ra không ngừng, điều đó không thể không tác động đến văn hoá Đăk Lăk, đó là giá trị văn hoá của dân tộc bản địa Êđê làm việc Đăk Lăk. Rộng nữa, vấn đề đặc biệt được đề ra là ko thể tất cả bình đẳng dân tộc nếu như không giữ gìn với phát huy phiên bản sắc văn hoá những dân tộc. Dân tộc Ê đê, một dân tộc bạn dạng địa trên địa phận tỉnh Đắk Lắk, thuộc với quy trình sinh sống và phát triển của bản thân dân tộc Êđê vẫn để lại phần đa giá trị văn hoá độc đáo, sâu sắc. Đó là trường ca Đam San với cánh mày râu Đam San trẻ trung và tràn trề sức khỏe không chịu tạ thế phục trước số phận với trước sức khỏe của thiên nhiên, là không gian văn hoá cồng chiêng thuộc với phần đông lễ hội kéo dãn hàng tuần cùng với nó là phần đông ché rượu buộc phải làm ngây bất tỉnh lòng người, kia là loại Kpan dài được làm từ cây cổ thụ được để vào trong đơn vị sàn giành cho các nghệ nhân tiến công chiêng khoe kĩ năng và sự khéo léo của mình. Tuy nhiên một điều đáng bi đát hiện nay, dưới tác động ảnh hưởng của nền tài chính thị trường, do tác động mặt trái của nền văn hoá phương Tây; sự lợi dụng dân tộc với tôn giáo của những thế lực thù địch để phá hoại nền văn hoá dân tộc bạn dạng địa Đắk Lắk, phải đã nảy sinh lối sống hướng ngoại, không đồng ý văn hoá dân tộc, sinh sống thực dụng, tạo nên văn hoá các dân tộc bản địa Đắk Lắk sẽ đứng trước những thử thách nghiệt ngã và có nguy hại mai một. Sự bỏ ra phối của đồng tiền đã làm chuyển đổi quan niệm về đều giá trị văn hoá đó, mọi giá trị văn hoá đó hiện nay đang bị xem thường, hiện giờ đang bị mai một dần theo thời gian không hề giữ được đông đảo giá trị nguyên sơ 3như nó vốn có. Một điều đáng buồn hơn nữa đó là một trong những người trong chính những cộng đồng đã tạo ra nó đã khước từ sự mãi mãi của nó, nhất là thế hệ trẻ con của chính dân tộc bản địa Êđê đã không biết được đều tập cửa hàng của mình. Mang lại nên, việc giữ gìn và phát huy quý giá văn hoá của dân tộc bản địa Êđê trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk mang ý nghĩa thời sự, cung cấp bách, nhằm góp phần bảo tồn phiên bản sắc văn hoá, xây dựng và trở nên tân tiến nền văn hoá việt nam tiên tiến, đậm đà phiên bản sắc dân tộc. Với những tại sao trên, tôi chọn đề tài “Giữ gìn cùng phát huy quý giá văn hoá của dân tộc bản địa Ê đê trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk hiện nay. ” mang lại luận văn Thạc sĩ của mình. 2.Lịch sử nghiên cứu và phân tích Từ trước tới nay đã có không ít công trình phân tích về vụ việc văn hoá dưới các khía cạnh khác nhau: có khá nhiều bài viết, công trình khai thác về quan hệ giữa văn hoá và phát triển: trằn Ngọc Hiên “ Văn hoá và phát triển-từ mắt nhìn Việt Nam” NXB công nghệ xã hội, HN, 1993; Phạm Văn Đồng “Văn hoá cùng đổi mới” NXB chủ yếu trị Quốc gia, HN,1998; Hoàng Trinh “Vấn đề văn hoá và phát triển” NXB bao gồm trị Quốc gia, HN,1996; một vài công trình, bài viết về văn hoá dưới góc nhìn triết học: Vũ Thị Kim Dung-cách tiếp cận vụ việc văn hoá theo ý kiến triết học Mác, tập san triết học tập số 11/1998; Vũ Đức Khiển- Văn hoá với tư cách một định nghĩa triết học tập và sự việc xác định bản sắc dân tộc bản địa của văn hoá, tạp chí triết học số 6/2000; Nguyễn Huy Hoàng “Văn hóa trong nhấn thức duy vật lịch sử vẻ vang của C.Mác, NXB Văn hoá thông tin, Viện văn hoá, Hà Nội, 2002. Các nội dung bài viết làm rõ tầm đặc biệt của văn hoá vào nền kinh tế tài chính thị trường bây chừ như: Đặng Hữu Toàn-Vai trò của văn hoá trong sự cải cách và phát triển lâu bền theo phía công nghiệp hoá, tiến bộ hoá, tạp chí triết học số 2/1999; Đặng quang quẻ Định-Vai trò của văn hoá so với sự trở nên tân tiến kinh tế-xã hội vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, văn minh hoá, tập san Lý luận thiết yếu trị sô 12/2001. 4Nhiều công trình viết về bản sắc văn hoá, dân tộc bản địa và bạn dạng sắc văn hoá các dân tộc thiểu số ở việt nam như: è cổ Ngọc Thêm “Tìm về bạn dạng sắc văn hoá Việt Nam”, NXB.TP.HCM; Đỗ Huy- Trường lưu “Bản sắc dân tộc bản địa của Việt Nam”, Viện văn hoá,1999; Huy Cận “Suy nghĩ về về phiên bản sắc văn hoá dân tộc” NXB thiết yếu trị QG, HN,1994; Ngô Văn Lệ “Văn hoá các dân tộc thiểu số ngơi nghỉ Việt Nam”, NXB Giáo dục, HN, 1998; Ngô Đức Thịnh “ Văn hoá dân gian Êđê”, NXB Văn hoá dân tộc, HN,1992; Phan Đăng Nhật “Sử thi Êđê”, NXB công nghệ xã hội, HN, 1991; Chu Thái sơn “ Hoa văn cổ truyền Đắk Lắk”, NXB văn hóa dân tộc, HN, 1997; Y Thih- Trương Bi “ Truyện cổ Êđê” (tập 1,2), Sở văn hoá thông tin Đắk Lắk, 1983; Lê Huy Vũ “Lễ hội dân gian Êđê”, NXB văn hoá dân tộc, hà nội 1995. Nhìn tổng thể các công trình xây dựng chưa đi sâu phân tích một phương pháp có khối hệ thống “Vấn đề duy trì gìn cùng phát huy giá trị văn hoá của dân tộc Êđê sinh hoạt Đắk Lắk hiện tại nay”. Bởi vì thế, việc phân tích “vấn đề giữ gìn và phát huy quý giá văn hoá của dân tộc bản địa Êđê sống Đắk Lắk hiện nay” là một trong vấn đề rất cần được đi sâu làm rõ. 3. Mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu văn hóa dân tộc Ê-đê để nhằm mục đích đưa ra giải pháp giữ gìn và phát huy giá bán trị văn hóa dân tộc Ê-đê trên tuyến phố công nghiệp hoá, tiến bộ hoá hiện nay nay. 3.2 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu và phân tích của luận văn là giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc bản địa Ê-đê. 3.3. Phạm vi nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu và phân tích lý luận cơ bạn dạng của nhà nghĩa Mác-Lênin về văn hoá và giá trị văn hoá, luận văn hiểu rõ giá trị văn hoá của dân tộc Êđê làm việc Đắk Lắk. Đồng thời, vun ra yếu tố hoàn cảnh và giải pháp nhằm duy trì gìn và phát huy giá trị văn hoá của dân tộc bản địa Êđê sinh sống Đắk Lắk. 4. Những vấn đề cơ bản và góp phần mới của luận văn 5Luận văn đóng góp thêm phần làm rõ quý hiếm và sứ mệnh của quý giá văn hoá so với đời sống của đồng bào Ê-đê đối với sự phạt triển kinh tế - thôn hội nói thông thường và làm việc Đắk Lắk nói riêng. 5.Phương pháp nghiên cứu -Phương pháp nghiên cứu lý luận: phương pháp duy đồ biện triệu chứng - duy vật lịch sử; phương thức phân tích - tổng hợp; cách thức lôgic -lịch sử; cách thức so sánh - đối chiếu. -Phương pháp phân tích thực tiễn: phương pháp điều tra; phương thức phỏng vấn; phương pháp quan sát; cách thức thống kê toán học cùng các cách thức khác. 6. Kết cấu luận văn ngoại trừ phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn có 2 chương cùng 4 ngày tiết 6Chương 1 VĂN HOÁ VÀ GIÁ TRỊ VĂN HOÁ CỦA DÂN TỘC Ê ĐÊ Ở TỈNH ĐĂK LĂK 1.1.Quan điểm Mác xít về văn hoá và quý giá văn hoá 1.1.1.Khái niệm văn hoá Văn hoá là gì? thắc mắc đã được đặt ra từ thọ với tư duy nhân loại. Trong lịch sử hào hùng lơài người, bắt đầu từ những phương pháp tiếp cận khác nhau bằng phương pháp này hay phương pháp khác, đã có nhiều định nghĩa về văn hoá. Trong giờ đồng hồ Việt, văn hoá được dùng theo nghĩa thông dụng nhằm chỉ học thức ( trình độ văn hoá), lối sông (nếp sống văn hoá); theo nghĩa chăm biệt để chỉ chuyên môn văn minh của một tiến trình (văn hoá Đông Sơn) “Đề cương về văn hoá Việt Nam” của Đảng cộng sản Đông Dương năm 1943 đang xếp văn hoá cạnh bên kinh tế, chính trị với xem nó bao hàm cả tứ tưởng, học tập thuật, nghệ thuật, Uỷ ban Unesco của liên hợp quốc thì xếp văn hoá kề bên khoa học và giáo dục, tức là đặt hai nghành nghề này ra bên ngoài khái niệm văn hoá. Ở phương Đông, trường đoản cú ngữ “văn hoá” đã lộ diện rất sớm từ thời Tây Hán (thế kỷ II TCN) làm việc Trung Quốc. Vào bài: “Chi Vũ”, sách Thuyết Uyển, lưu giữ Hương viết: “Thánh nhân cai trị thiên hạ, trước hết cần sử dụng văn đức, sau bắt đầu dùng vũ lực. Phàm khi đã sử dụng vũ lực thì không mệnh chung phục nổi, văn hoá không sửa đổi được sau cùng sẽ bị suy kiệt” Ở phương Tây, trường đoản cú ngữ “văn hoá” (tiếng La tinh là: Cultura) khởi đầu có chân thành và ý nghĩa là vỡ vạc đất, chuyên bón khu đất đai trong lao hễ nông nghiệp. Sau này chuyển nghĩa nói tới tính chất khai trí, tính chất có giáo dục, có học vấn của bé người. Tức thì từ trong thời hạn 45 trước công nguyên, Xixêrôn đã coi triết học như thể “văn hoá của trí tuệ” ông xác định cần yêu cầu rèn luyện và vun xới trí tuệ như người nông dân vun xới khu đất đai. Ông nhìn thấy nội dung cơ phiên bản của văn hoá là sự việc phát triển các năng lượng tinh thần của bé người. Thời phục Hưng tín đồ ta bắt đầu xem văn hoá như nghành nghề tồn trên chân chính của bé người, nghành nghề “tính người” thiệt sự, trái chiều với nghành “tính từ 7nhiên”, “tính hễ vật”. Văn hoá được nhìn nhận như là việc phát triển của nhỏ người tương xứng với bản chất của nó. Nhưng vày quan niệm sai lệch về bản chất con người nên quan niệm văn hoá bị bóp méo. Triết học tư sản do ý niệm duy tâm về lịch sử vẻ vang và thực chất con người, họ đang quy văn hoá đa số vào nghành nghề dịch vụ ý thức ý thức thuần tuý độc lập với nghành nghề tồn trên vật chất của con người, tách bóc rời các tiện ích thực tiễn. Federico Mayor, tổng giám đốc Unesco mang lại biết: “Đối với một số trong những người, văn hoá chỉ bao hàm những kiệt tác hoàn hảo trong các lĩnh vực tư duy với sáng tạo; so với những bạn khác, văn hoá bao gồm tất cả mọi gì khiến cho dân tộc này không giống với dân tộc bản địa khác, từ bỏ những sản phẩm tinh vi tân tiến nhất cho đến tín ngưỡng, phong tục tập quán, lối sống và lao động. Phương pháp hiểu thiết bị hai này sẽ được cộng đồng quốc tế đồng ý tại hội nghị liên chính phủ về các chế độ văn hoá họp năm 1970 trên Venise”<51-21>. Với bí quyết hiểu rộng này, văn hoá là đối tượng người dùng đích thực của văn hoá học. Trong các công trình nghiên cứu, ngay cả với một phương pháp hiểu cũng đã có khá nhiều định nghĩa khác nhau. Thông thường, bởi vì phải trình diễn một cách rất phòng gọn ( mà lại ngắn gọn không phải bap tiếng cũng đầy đủ), mang lại nên các định nghĩa thường là đầu mối của các cuộc tranh luận đôi khi vô bổ. Các quan niệm trên, ở khía cạnh này hay cẩn thận khác đã phản ánh được đầy đủ nét đặc trưng của văn hoá. Tuy nhiên văn hoá là 1 trong phạm trù hết sức rộng lớn, đa dạng và phong phú và đa dạng, là một trong hiện tượng đan xen và thẩm thấu trong toàn bộ mọi chuyển động trong tất cả mọi buổi giao lưu của xã hội. Vì vậy, những quan niệm về văn hoá vừa linh thiêng hoạt vừa có khá nhiều nghĩa, khó hoàn toàn có thể có được một công thức, một quan niệm gon gàng mà tổng quan đầy đủ chân thành và ý nghĩa của nó. Hơn thế nữa nữa ví văn hoá là một trong những hiện tượng làng hội khá phức tạp và phần nào đó sẽ vượt ra ngoài những ý niệm trên. Vì rằng: văn hoá là tác dụng của quy trình lao hễ và chuyển động xã hội của nhỏ người, bắt buộc đề cập đến sự việc này, các nhà lãnh đạo Đảng với nhà việt nam đã khẳng định: “văn hoá sản sinh ra trong quá trình con người ảnh hưởng vào thoải mái và tự nhiên và tiến hành đấu tranh làng mạc hội” <5-257>. 8 Như vậy, văn hoá là sản phẩm trực tiếp của bé người, văn hoá bao giời cũng mang ý nghĩa lịch sử, tính giai cấp. Xuất xắc nói không giống đi, sinh sống mỗi thời kỳ lịch sử dân tộc khác nhau, văn hoá cũng đều có những sệt điểm riêng biệt là phục vụ tiện ích cho thống trị thống trị. Vì lẽ, văn hoá bao hàm những tứ tưởng, đa số giá trị, những chuẩn chỉnh mực đạo đức nghề nghiệp của một kẻ thống trị nhất định trong xã hội. Chủ yếu từ nguồn cội của nó, tín đồ ta xác minh văn hoá thành lập và hoạt động là nhờ lao động. Văn hoá đầu tiên phải tất cả tính hệ thống. Gần như hiện tượng, sự kiện thuộc một nền văn hoá đều phải có liên quan trực tiếp với nhau. Nhờ tất cả tính khối hệ thống mà văn hoá, với tư cách là 1 trong những đối tượng bao trùm mọi buổi giao lưu của xã hội, triển khai được tính năng tổ chức làng hội. Chính văn hoá liên tiếp làm tăng tốc độ ổn định của thôn hội, cung cấp cho làng mạc hội đông đảo phương tiện quan trọng để ứng phó với môi trường thiên nhiên tự nhiên và xã hội của mình. Đặc trưng đặc biệt thứ nhì của văn hoá là tính giá bán trị. Vào từ “văn hoá” thì văn tức là “vẻ đẹp”, văn hoá tức là “ thay đổi đẹp, thành có mức giá trị”. Văn hoá chỉ chứa chiếc đẹp, chứa những giá trị. Nó là thước đo cường độ nhân phiên bản của xóm hội và con người. Đặc trưng thứ tía của văn hoá là tính nhân sinh. Văn hoá là 1 trong hiện tượng xóm hội, là sản phẩm chuyển động thực tiễn của con người. Văn hoá trái lập với tự nhiên, nó là cái tự nhiên và thoải mái đã được biến đổi dưới tác động ảnh hưởng của nhỏ người, là “phần giao” giữa thoải mái và tự nhiên và bé người. C.Mác cùng Ăngghen đã xuất phát điểm từ chủ nghiã duy đồ biện bệnh và chủ nghĩa duy vật lịch sử để chu đáo văn hoá. Những ông đã nhìn nhận và đánh giá văn hoá là sản phẩm của kế hoạch sử, là kết quả hoạt động cái thực tiễn trải qua không ít thế hệ tín đồ tạo ra. Trình độ cách tân và phát triển văn hoá dựa vào vào trình độ khám phá, cai quản tự nhiên, quản lý xã hội và thống trị chính phiên bản thân mình. Trong thành tựu “ Hệ tứ tưởng Đức”C.Mác mang lại rằng, hoàn toàn có thể xem lịch sử vẻ vang dưới nhị mặt, có thể chia lịch sử dân tộc tự nhiên v
Dân tộc Êđê (còn gọi là Êa Đê, Ra Đê, Rơ Đê) sống triệu tập chủ yếu trên cao nguyên trung bộ Dak Lak, bên cạnh đó còn có một số trong những nhóm Êđê định cư ở các địa bàn nằm trong tỉnh Dak Nông, Gia Lai, Phú Yên, Khánh Hòa. Dù cư trú ở địa phận nào, đồng bào Êđê mọi sống thành từng buôn làng, lắp với canh tác nương rẫy và luôn luôn gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa mình.
Bạn đang xem: Nghiên cứu về văn hóa của người ê đê
từ bỏ bao đời ni nhà nhiều năm Êđê đang đi đến sử thi, truyện cổ như những trang huyền thoại. Nhà dài là một trong những kiến trúc độc đáo, có hình dáng gần giống như chiếc thuyền, bên trên rộng dưới hẹp, cho thấy về lịch sử tổ tiên fan Êđê tự xa xưa đã từng lênh đênh trên các cái thuyền đi kiếm vùng đất cư ngụ. Nhà lâu năm Êđê tất cả hai phần chính: Phần thứ nhất là gian gah (còn gọi là gian khách), phần vật dụng hai là gian ôk (gian ngủ) được phân tách từng buồng nhỏ dại cho từng cặp vợ chồng trong mái ấm gia đình mẫu hệ. Đặc biệt, nhà nhiều năm Êđê có cầu thang lên xuống tất cả bảy bậc, được thiết kế từ một cây gỗ quý, phía đầu phía trên cầu thang vị trí tiếp cận kề hiên nhà được tạc hình mặt trăng lưỡi liềm, dưới hình lưỡi liềm được tạc hai thai vú căng tròn, tượng trưng mang đến uy quyền của người đàn bà trong mái ấm gia đình theo cơ chế mẫu hệ. Dưới căn nhà dài từ bao đời nay đang trở thành không gian diễn xướng cồng chiêng, không khí lễ hội, không gian hát nói sử thi, không khí dệt thổ cẩm, không khí sinh hoạt cộng đồng, không khí hình thành và phát triển của mái ấm gia đình mẫu hệ.
 |
| Biểu diễn cồng chiêng tại tiệc tùng, lễ hội Văn hóa các dân tộc huyện Buôn Đôn. Xem thêm: Lĩnh vực nghiên cứu nào không thuộc về vật lý, lĩnh vực nghiên cứu nào sau đây là của vật lí Ảnh: Hoàng Gia |
Bến nước là bản sắc văn hóa truyền thống của những buôn xóm Êđê sinh hoạt Tây Nguyên. Xưa kia, trước khi lập một buôn làng mạc mới, những tộc bạn Êđê thường cử người dân có uy tín (thường là người bà đứng đầu loại họ) đi tìm kiếm bến nước. Bến nước tìm được phải đạt được những yêu cầu cơ bản: bao gồm nguồn nước sạch dồi dào không khi nào cạn; có khu đất nền cao ráo phẳng phiu để lập buôn; có khu đất màu mỡ để gia công nương rẫy; có khu rừng nguyên sinh đính thêm với bến nước để làm nguồn sống, cống hiến và làm việc cho cộng đồng; có khoảnh khu đất phía tây buôn làng để triển khai khu bên mồ. Giả dụ hội đủ những yếu tố trên thì bà trưởng mẫu họ sẽ di dời con cháu đến vùng khu đất này nhằm lập buôn mới. Thương hiệu buôn thường với tên fan tìm ra bến nước. Theo phong tục của người Êđê, người tìm ra bến nước được điện thoại tư vấn là công ty bến nước (Pô pin Êa), mặt khác là công ty đất, nhà buôn. Chủ bến nước mang tính gia truyền. Trường hợp bà công ty bến nước từ trần thì đàn bà út (người quá kế tài sản gia đình mẫu hệ) gắng mẹ thống trị bến nước, rồi tiếp đến cháu, chắt là cô gái thuộc họ mẹ kế tục làm chủ bến nước. Theo tập quán, hằng năm sau mùa rẫy, những buôn làng Êđê hay làm lau chùi bến nước, cố lại máng nước và tổ chức lễ thờ bến nước để tạ ơn thần linh; thông qua đó mà giáo dục con cháu về ý thức bảo vệ rừng, khu đất đai, nguồn nước.
Văn hóa truyền thống cuội nguồn của bạn Êđê với đậm tính mẫu mã hệ: chủ bến nước trường đoản cú bao đời kế thừa nối tiếp nhau là một trong người phụ nữ đứng đầu dòng họ; buôn có tên người thanh nữ có công đưa ra bến nước; khu nhà ở dài vì chưng một người đàn bà (bà hoặc mẹ) cai quản; lan can nhà nhiều năm được tạc hai bầu vú căng tròn, thay thế uy quyền của người thanh nữ trong gia đình; cỗ chiêng đồng gồm mười loại và một dòng trống H’gơr tượng trưng cho những người bà, lúc trống H’gơr phát lệnh thì dàn chiêng bắt đầu được diễn tấu. Mặt trống H’gơr, một đầu bịt da con trâu cái, một đầu bịt da bé trâu đực. Trong quá trình diễn xướng, người làm gỗ chỉ được tiến công vào khía cạnh trống bịt domain authority trâu cái, còn mặt trống bịt da trâu đực chỉ được đánh thông báo khi trong công ty có fan qua đời. Bất kỳ một nghi lễ nào, người thiếu nữ chủ gia đình và các đàn bà trong gia đình, trong loại họ mọi được mời uống rượu trước, tiếp đến mới mang đến nam giới. Trong quá trình làm rẫy, mỗi nhà rẫy đều có một đám rẫy “thiêng” nhằm trồng lúa nếp và lúa tẻ sử dụng vào câu hỏi cúng thần linh, tổ tiên, ông bà. Đám rẫy này cấm kỵ cấm đoán ai vào, chỉ duy nhất một mình bà công ty rẫy từ đốt rẫy, gieo hạt, âu yếm và thu hoạch gửi lúa về nhà. Đặc biệt, trong hôn nhân, các thiếu nữ Êđê lúc tới tuổi trăng tròn thường nhà động đi kiếm bạn đời. Sau lễ cưới đại trượng phu trai về ở bên nhà vợ. Con cái sinh ra lấy họ mẹ. Việc thống trị gia đình, làm chủ tài sản, phân công huân động cũng giống như lo việc ăn uống từng ngày và tổ chức những nghi lễ hằng năm số đông do bạn bà, fan mẹ lãnh đạo và quyết định. Thiếu nữ út trong gia đình được quyền vượt kế tài sản, thừa kế chức vụ chủ bến nước sau khi người bà, người chị em qua đời.
Cồng chiêng là di sản văn hóa truyền thống quý báu của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên nói phổ biến và đồng bào Êđê nói riêng. Cồng chiêng được xem như là vật thiêng nhất, có giá trị nhất trong mỗi gia đình, chiếc họ với mỗi member trong cùng đồng. Dân tộc Êđê tất cả dàn chiêng đồng 10 cái (gọi là ching Knah) đính thêm với một trống H’gơr, hình như còn có bộ ching Kram (chiêng tre) mỗi cỗ gồng tất cả 7 thanh tre được chế tạo dài ngắn khác nhau theo thang âm của dàn chiêng Knah nhằm diễn tấu trong các nghi lễ - lễ hội. Cồng chiêng đi suốt vòng đời của mỗi nhỏ người, tự khi cất tiếng khóc kính chào đời cho tới khi trưởng thành và cứng cáp sinh bé đẻ chiếc và cuối cùng trở về với quả đât của tổ tiên, ông bà. Nó chia sẻ nỗi bi thảm và thú vui của mọi mái ấm gia đình trong cộng đồng. Sử thi, fan Êđê call là klei khan (còn tất cả trên là Khan, Ghan, Akhan). Theo ngữ điệu Êđê, klei khan là một vẻ ngoài kể chuyện tổng thích hợp được thông qua ngôn ngữ hát kể. Hát nhắc sử thi là 1 bức tranh sinh hoạt văn hóa cộng đồng, một nhu cầu luôn luôn phải có được trong đời sống lòng tin của fan Êđê. Khan Ê đê được đề cập trong không khí nhà lâu năm vào hồ hết đêm trăng sáng; trong không khí lễ hội hotline là mùa “ăn năm uống tháng”; trong không khí lễ quăng quật mả; trong không gian chòi rẫy vào mùa có tác dụng rẫy; trong không khí chăn thả đàn trâu bò… Đây là một sinh hoạt văn hóa xã hội thu hút phần đông người nghe: già trẻ, gái trai vào buôn làng; có ý nghĩa sâu sắc giáo dục, bồi dưỡng nhân cách, ý chí kiên cường, bất khuất tình yêu thương người, yêu quê nhà buôn xã cho các thành viên trong cộng đồng. Trong những buôn làng mạc của người Êđê hiện nay còn lưu truyền những sử thi: Dăm San, Dăm Ji, Sing Nhã, Khing Jú, Dăm Tiông, Dăm Trao-Dăm Rao, M’drông Dăm, Dăm Bhu-Dăm Bha…
Bạn cũng có thểThích
