(NLĐO) - Cổ Nhơn được coi là món ăn niềm tin của tín đồ dân huyện Hoài Nhơn, Bình Định, là linh hồn và bản sắc riêng khiến cho ngày Tết khu vực đây rạo rực hơn hẳn.
ko biết tự bao giờ để nói về nguồn gốc, xuất xứ của Cổ Nhơn. Chỉ biết được đây là điều vui từ rất thọ đời, được lưu truyền qua nhiều thế hệ với trở thành một "món ăn" ngày Tết cổ truyền đặc sắc, hấp dẫn, khó có thể thiếu của người dân Hoài Nhơn.
Bạn đang xem: Cách luận cổ nhơn
Trò chơi dân gian này chỉ xuất hiện vào dịp Tết ở thị trấn Bồng Sơn cùng một số xã lân cận như Hoài Đức, Hoài Tân, Hoài Thanh… thuộc huyện Hoài Nhơn.
Trò chơi thường bắt đầu vào ngày cuối cùng của năm cũ (29, 30, tốt 31 mon Chạp) và kết thúc vào trong ngày mồng 4, 5 hoặc 6 tháng Giêng của năm mới.
Sân khấu Hội Xổ Cổ Nhơn Xuân gần kề Thìn năm 2024
Trò chơi Cổ Nhơn tất cả một phần tương tự như thú chơi thả thơ của các bậc tao nhân mặc khách hàng xưa. Cổ Nhơn luận từ câu thơ để tra cứu ra bé vật nhưng mà người ra đề muốn nói.
Trò chơi bắt đầu khi Hội tạo câu đố (thường gọi là câu thai). Thông thường, mỗi câu bầu gồm 4 câu thơ theo thể lục bát, tuy nhiên thất lục bát hoặc thất ngôn tứ tuyệt. Nội dung phản ánh vào câu thai thường rất rộng yêu cầu người soạn câu bầu phải thông sử sách, giỏi chữ nghĩa với am hiểu phong tục tập tiệm ở địa phương. Người chơi cũng phải giỏi suy luận, nhạy bén để bàn thai.
Trò chơi này có một ban tổ chức, gọi là Hội xổ Cổ Nhơn. Hội này chịu trách nhiệm ra đề, thu tiền (tịch) và sẽ tầm thường tiền mang lại những người giải đáp bao gồm xác. Người chơi Cổ Nhơn muốn mua bao nhiêu con, từng nào tiền cũng được. Tải 1, nếu trúng sẽ nhận được gấp 30 lần.
Tịch của trò chơi này gồm bao gồm 36 con vật, sử dụng để ghi số tiền nhưng người chơi mua. 36 bé trong bảng Cổ Nhơn được phân thành 9 nhóm: Tứ trạng nguyên: cá trắng, ốc, ngỗng, công; Ngũ hổ tướng: trùn, cọp, heo, thỏ, trâu; Thất sinh lý: rồng bay, chó, ngựa, voi, mèo, chuột, ong; Nhị đạo sĩ: hạt, kỳ lân; Tứ mỹ nữ: bướm, hòn đá, én, cu; Tứ hảo mạng: khỉ, ếch, quạ, rồng nằm; Tứ hòa thượng: rùa, gà, lươn, cá đỏ; Ngũ khất thực: tôm, rắn, nhện, nai, dê; Nhất ni cô: nhỏ yêu.
Hội đồng Cổ Nhơn sẽ chọn một con vật làm kết quả đến buổi chơi. Buổi sáng đề xổ vào khoảng 12 giờ nửa tiếng đến 14 giờ, còn buổi chiều vào khoảng 18 giờ 1/2 tiếng đến trăng tròn giờ.
Người chơi Cổ Nhơn không phân biệt tầng lớp, tuổi tác giỏi trình độ học vấn. Từ cậu bé đến thanh niên, trung niên hay lão niên, phụ nữ tốt nam giới đều hào hứng với những câu thai, hăng say suy đoán đáp án.
Rất đông người tập trung trước sân khấu háo hức chờ giờ xổ Cổ Nhơn.
Xem thêm: Yêu Cầu Của Một Báo Cáo Nghiên Cứu Khoa Học Sinh Viên, Cấu Trúc Một Đề Tài Nghiên Cứu Khoa Học
Đáp án được bỏ trong một chiếc hộp và treo trên cây nêu. Đến giờ xổ, người đại diện sẽ hạ chiếc hộp xuống cùng mở ra trước mắt người xem, kèm lời giải ham mê trực tiếp về nhỏ vật ẩn chứa trong câu thai. Sau đó, đáp án sẽ được treo lại trên cây nêu để người người đi ngang gồm thể ghẹ lại xem.
Người công bố kết quả, thường được gọi là Thầy Giảng Thai.
Cây nêu tất cả treo đáp án.
Trước giờ công bố kết quả, mọi người lắng nghe, tranh luận cùng ghi nhận ý kiến lẫn nhau.
Chưa chắc người luận giỏi đã thắng, cũng chưa hẳn người chọn bừa sẽ thua. Vì chưng đã là thơ thì luận kiểu như thế nào cũng gồm lý, cũng đúng nhưng để trùng với lựa chọn của hội thì ko hề đơn giản. Bao gồm điều này tạo nên sự sức hấp dẫn của trò chơi dân gian được lưu truyền qua bao thế hệ.
Để phù hợp với xu thế của thời đại, trò chơi Cổ Nhơn hiện nay được công bố đề trên mạng buôn bản hội, người chơi bao gồm thể thâm nhập chơi và giao dịch online thuận tiện, cấp tốc chóng. Từ đó, những người bé xa xứ cũng thâm nhập được để vơi bớt nỗi nhớ quê nhà.
Tại Bình Định, ngoài Hoài Nhơn, ở thị xã An Nhơn cũng bao gồm Cổ Nhơn, tuy nhiên về sức thu hút, sự hưởng ứng và không khí vui chơi thì Hoài Nhơn vẫn đặc biệt hơn cả.
Quê tôi sinh sống Bình Định, nơi có đền thờ Đào Duy Từ, có thị trấn Tam quan tiền xứ dừa với sự tích ngày xưa đàn bà Tam quan tắm nước dừa buộc phải da trắng tinh; có bánh tráng nước dừa tươi nổi tiếng, tất cả mắm cá cơm trắng An Dũ, cá ngừ hải dương (Cá bò gù), dừa nước (Tam Quan), nem - chả Bồng Sơn, thủy sản tươi, khô ở Hoài Hải và những món ăn thú vị khác. Khi về với quê tôi, thể nào bạn cũng quan trọng nào bỏ qua cơ hội ăn hải sản và uống rượu thai Đá, đặc sản nổi tiếng nơi đây. Chiếc vị nồng nồng của men, mùi thơm lừng của cơm trắng nếp, dễ có tác dụng say lòng người. Đặc biệt thú vị là trò chơi Cổ Nhơn, một trò đùa dân gian giàu hóa học trí tuệ đã có được quê tôi duy trì bao năm nay, đóng góp phần làm cho đầy đủ ngày tết tại đây thêm tưng bừng hơn.
 |
| Đầu buổi, câu thai được Hội xổ Cổ Nhơn chuyển ra. (Ảnh: T.L) |
